EMT – FMC – LFMC Birlikte Kullanılır mı? Teknik İnceleme, Uygulama Alanları ve Standartlar

• EMT (Electrical Metallic Tubing) → Rijit, sabit tesisatlar için galvanizli çelik borular

• FMC (Flexible Metal Conduit) → Esnek, spiral metal borular

• LFMC (Liquid Tight Flexible Metal Conduit) → Sıvı geçirmez kaplamalı esnek metal borular

Peki, bu üç sistem tek bir projede birlikte kullanılabilir mi?
Cevap: Evet, kullanılabilir. Ancak bunun belirli mühendislik gerekçeleri, teknik sınırlamaları ve standartlara bağlı kuralları vardır.

Bu yazıda, EMT – FMC – LFMC’nin hangi koşullarda birlikte kullanılabileceğini, örnek uygulama senaryolarını, dikkat edilmesi gereken noktaları ve endüstrideki kullanım alanlarını detaylıca inceleyeceğiz.

1️⃣ EMT – FMC – LFMC Birlikte Kullanımının Gerekçeleri

Farklı Ortam Şartları

Her tesisin farklı bölümleri farklı riskler barındırır. Örneğin:

• Kuru iç mekânlar: Sabit tesisat için EMT borular idealdir.

• Dar alanlar ve esneklik gerektiren makineler: FMC borular kolay montaj sağlar.

• Dış mekân, su veya kimyasal riski olan alanlar: LFMC borular sıvı geçirmezliği ile öne çıkar.

Bu nedenle tek tip boru yerine, her ortam için farklı çözüm kullanmak mantıklıdır.

Maliyet ve Verimlilik

Tüm projeyi LFMC ile yapmak mümkündür ama maliyet çok yüksek olur.
Tüm projeyi sadece EMT ile yapmak da mümkün değildir çünkü esnek geçişler ve sıvı koruması gerekebilir.
Bu nedenle kombinasyon kullanımı hem güvenlik hem maliyet açısından en verimli çözümdür.

Standartların İzin Vermesi

• NEC (National Electrical Code), farklı boru tiplerinin aynı projede kullanılmasına izin verir, yeter ki geçişlerde uygun aksesuarlar kullanılsın.

• TS EN 61386 ve UL standartları da aynı şekilde uyumlu kullanım için kurallar belirler.

2️⃣ EMT – FMC – LFMC’nin Teknik Özellikleri

EMT (Electrical Metallic Tubing)

• Malzeme: İnce cidarlı galvaniz çelik veya alüminyum

• Yapı: Rijit, bükülebilir ama esnek değildir

• Koruma: Darbe ve yangına karşı yüksek

• Kullanım: Sabit tesisatlar, iç mekân ve kuru alanlar

FMC (Flexible Metal Conduit)

• Malzeme: Spiral sarımlı galvaniz çelik veya alüminyum

• Yapı: Tam esnek, elle bükülebilir

• Koruma: Orta düzey, sıvıya karşı korumasız

• Kullanım: Makine içi kablo geçişleri, dar alanlar

LFMC (Liquid Tight Flexible Metal Conduit)

• Malzeme: Spiral metal + PVC kaplama

• Yapı: Esnek, sıvı ve kimyasal geçirmez

• Koruma: IP67–IP68 seviyesinde sıvı dayanımı

• Kullanım: Dış mekân, kimyasal ve nemli ortamlar

3️⃣ Birlikte Kullanım Senaryoları

🏭 Sanayi Tesisi Örneği

• Elektrik odasından çıkan kablolar: EMT borularla güvenli sabit tesisat

• Makineye giriş noktaları: FMC borular ile esnek bağlantılar

• Makinenin su veya yağ ile temas eden kısmı: LFMC borularla sıvı geçirmez koruma

⚡ Altyapı Uygulaması

• Dışarıdan gelen enerji hattı: LFMC boru (yağmur, nem ve kimyasal etkiler için)

• Bina içi sabit tesisat: EMT boru (düzgün, sabit ve estetik montaj için)

• Panodan makineye son bağlantı: FMC boru (esneklik ve bakım kolaylığı için)

🚢 Denizcilik ve Offshore Sistemler

• Motor dairesi: LFMC (yağ, tuzlu su ve nemli ortam için)

• Ana enerji dağıtımı: EMT (sabit tesisatlar için)

• Kompakt geçişler: FMC (dar alanlar için)

4️⃣ Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

Elektriksel Süreklilik

• EMT, iletkenliği sayesinde koruyucu topraklama olarak işlev görebilir.

• FMC ve LFMC’de metal spiral iletkenliği sağlasa da, kaplamadan dolayı süreklilik her zaman garanti edilmez → bu nedenle ayrı bir PE (topraklama iletkeni) çekmek gerekebilir.

Bağlantı Aksesuarları

• EMT → FMC veya EMT → LFMC geçişlerinde özel kaplinler ve rakorlar kullanılmalıdır.

• Bağlantı noktalarının UL/TS EN sertifikalı olması gerekir.

Standart Uyumu

• NEC 358 (EMT), NEC 348 (FMC) ve NEC 350 (LFMC) maddeleri birlikte kullanım kurallarını belirler.

• Türkiye’de TS EN 61386 serisi kablo koruma standartlarına uyulmalıdır.

Mekanik Dayanım

• Çok uzun hatlarda, esnek borular yerine sabit EMT tercih edilmelidir.

• Esnek borular sadece geçiş veya hareketli bölümler için kullanılmalıdır.

5️⃣ Sektörel Kullanım Alanları

Endüstriyel Üretim

• CNC makineleri, montaj robotları, pres makineleri → EMT + FMC + LFMC kombinasyonu

• Amaç: Sabit kabloları EMT ile korumak, hareketli kısımları FMC ile desteklemek, sıvı temas eden noktaları LFMC ile güvenceye almak.

Enerji Santralleri

• İç tesisatlar → EMT

• Türbin ve jeneratör bağlantıları → FMC

• Soğutma hatları ve dış mekân → LFMC

İnşaat ve Altyapı

• Konut ve ticari bina içi sabit hatlar → EMT

• Dar alan bağlantıları → FMC

• Bahçe, otopark, dış mekân → LFMC

Denizcilik ve Offshore

• Ana dağıtım hatları → EMT

• Motor içi titreşimli bölümler → FMC

• Tuzlu suya maruz kalan alanlar → LFMC

6️⃣ Sonuç

EMT, FMC ve LFMC borular aynı projede birlikte kullanılabilir.
Bunun en temel nedeni, her bir boru tipinin farklı ortam ve ihtiyaçlara göre tasarlanmış olmasıdır:

• EMT: Sabit tesisatlar, iç mekân, yangın dayanımı

• FMC: Esneklik gereken noktalar, dar alanlar

• LFMC: Dış mekân, nemli ve kimyasal ortamlarda sıvı koruması

Birlikte kullanımda en önemli kriterler:

1. Doğru yerde doğru borunun seçilmesi

2. Bağlantı elemanlarının uygun olması

3. Topraklama ve elektriksel sürekliliğin sağlanması

4. Standartlara (NEC, UL, TS EN) uygun montaj

Doğru mühendislik tasarımı ile bu üç sistemin kombinasyonu, projeye uzun ömür, güvenlik ve maliyet avantajı sağlar.