EMT Boruların Az Bilinen Kullanım Alanlarından Biri: Havalandırma Projeleri

1. Giriş: EMT Boruların Sadece Elektrik İçin Olmadığını Biliyor Musunuz?

EMT borular (Electrical Metallic Tubing), yıllardır elektrik tesisatlarında kabloları koruma amacıyla kullanılır.
Ancak endüstride az bilinen bir kullanım alanı daha vardır: havalandırma ve iklimlendirme projeleri (HVAC).

Modern binalarda havalandırma sistemleri yalnızca hava kanallarından ibaret değildir;
sensör kabloları, motor güç hatları, basınç anahtarları ve kontrol otomasyonları da sistemin bir parçasıdır.
İşte burada EMT borular, mekanik ve elektrik sistemlerinin kesişim noktasında görev alır.

2. Havalandırma Projelerinde Kablo Problemi

Havalandırma kanalları genellikle:

• sıcak–soğuk hava farklarına,

• titreşime,

• nem ve toza,

• dar alan montajına
  maruz kalır.

Bu ortamlarda açıkta kablo bırakmak, hem yangın riski hem de sinyal hatası demektir.
Kablo kanalı veya plastik boru kullanmak da yeterli olmaz çünkü:

• sıcak hava kanalları PVC’yi deforme eder,

• titreşim plastik klipsleri kırar.

Çözüm: metal, hafif, koruyucu bir hat – EMT boru.

3. EMT Boruların HVAC Sistemlerindeki Rolü

3.1. Sensör ve Kontrol Kablolarının Korunması

Havalandırma sistemlerinde:

• sıcaklık sensörleri,

• nem probu,

• diferansiyel basınç transmitterleri,

• CO₂ sensörleri
  gibi cihazlar bulunur.

Bu sensörlerden kontrol panosuna giden kablolar EMT boru içinde taşınır.
Bu sayede:

• elektromanyetik parazit (EMI) azalır,

• kablo izolasyonu korunur,

• hat karışıklığı engellenir.

3.2. Fan ve Motor Hatları

Fan motorlarının besleme kabloları yüksek akım taşır.
EMT boru, metal gövdesiyle hem topraklama sürekliliği sağlar hem de ısıdan etkilenmez.

3.3. Bina Otomasyonu (BMS) Entegrasyonu

HVAC sistemleri genellikle BMS (Building Management System) ile çalışır.
Bu ağda sıcaklık, debi, CO₂ verileri sürekli iletilir.
Veri kabloları, elektromanyetik gürültüden korunmak için metal kalkan etkisi sağlayan EMT borular içinde döşenir.

4. Teknik Avantajlar

5. Korozyon Direnci ve Uzun Ömür

Havalandırma hatları genellikle nemli ve sıcak ortamlarda bulunur.
Bu nedenle galvaniz kaplama, borunun ömrünü belirler.

Standart EMT borular 700–1000 saat tuz testine dayanırken,
epoksi kaplamalı EMT modeller 25 yıla kadar hizmet ömrü sunar.

Bakım aralıkları:

• iç mekanlarda 5 yılda bir görsel kontrol,

• dış mekanlarda 2 yılda bir kaplama kontrolü önerilir.

6. Montaj Detayları

1. Sensör hattı boruları: Ø16–Ø21 mm EMT boru kullanılır.

2. Fan motoru kabloları: Ø27–Ø35 mm.

3. Boru bağlantıları: sıkı manşon veya exproof rakor.

4. Topraklama: her 10 metrede bir bağlantı kelepçesiyle hat sürekliliği sağlanır.

5. Eğim: yoğuşma suyu birikmesini önlemek için %2 eğim.

7. Akustik ve Titreşim Etkisi

Havalandırma kanallarında titreşim kaçınılmazdır.
EMT borular bu titreşimi absorbe eden kelepçelerle monte edilir.
Ek olarak, kablo uçlarına spiral koruma geçişi eklenirse kablo gerginliği önlenir.

8. Enerji Verimliliğine Katkı

Bakımı düzenli yapılan EMT hatları, kablo ısınmasını azaltır.
Kablo yüzey sıcaklığı 3–4 °C daha düşük kalır; bu da iletken ömrünü uzatır ve enerji kaybını azaltır.

9. Proje Uygulama Örneği

Bir AVM’nin havalandırma merkezinde:

• 20 adet fan motoru,

• 100’ün üzerinde sensör,

• 2 km kablo hattı EMT boru ile korunmuştur.

10 yıl sonunda yapılan bakımda hiçbir korozyon ve izolasyon hasarı tespit edilmemiştir.

10. Sonuç

EMT borular, sadece elektrik hatlarında değil, havalandırma projelerinde de güvenlik ve verimlilik sağlar.
Hafif, dayanıklı, estetik ve uzun ömürlü yapısıyla HVAC sistemlerinde kablo korumanın en güvenilir çözümüdür.

EMT boru, havalandırma sistemlerinin “görünmeyen koruyucusu”dur.